Okres pracy w gospodarstwie rolnym może posiadać bardzo duże znaczenie dla wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego.

W jaki sposób praca w gospodarstwie może wpłynąć na emeryturę?

O emeryturę powinni zadbać również rolnicy. W świetle obecnie obowiązujących przepisów mogą oni ubiegać się o zaliczenie pracy na roli do swojego stażu pracy przy ustalaniu wysokości emerytury.

Zatem praca w indywidualnym gospodarstwie rolnym może zostać zaliczona do ogólnego stażu pracy. Jest to możliwe na podstawie przepisów Ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. 1990 nr 54 poz. 310).

Przepisy określają w tym przypadku dokładnie, kiedy zaliczanie takiej pracy do stażu pracy jest możliwe, a także w jaki sposób wpływa ona na wysokość emerytury rolnika.

Kiedy praca w rolnictwie może być doliczona do stażu pracy? Czy dotyczy to każdego typu pracy? Czy wymagane jest przejęcie gospodarstwa? W końcu, w jaki sposób można udowodnić pracę na roli?

Staż pracy – doliczany także przy pracy w rolnictwie

Według przepisów wspomnianej powyżej ustawy, do stażu pracy przy ustalaniu wysokości świadczenia emerytalnego, można zaliczyć także okres pracy w rolnictwie. Dotyczy to dokładnie:

• czasu prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego albo też pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, które jest prowadzone przez małżonka
• okresów pracy przed dniem 1 stycznia 1983 roku, a po ukończeniu 16. roku życia dla tych osób, które pracowały w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców albo też przez teściów, zanim gospodarstwo to zostało objęte przez taką osobę lub też zanim zaczęła ona prowadzić je wraz z małżonkiem
• okresów pracy dotyczących czasu po 31 grudnia 1982 roku dla osób w charakterze domownika zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu społecznym indywidualnych rolników i ich rodzin – domownikiem jest w tym przypadku osoba bliska rolnikowi, która ukończyła 16. rok życia, mieszka wraz z nim lub też w pobliżu gospodarstwa rolnego, pracuje w tym gospodarstwie stale, lecz z rolnikiem nie jest związana przez stosunek pracy

Uwaga!

Cytowana ustawa wskazuje, że powyższych okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym nie zalicza się do okresu zatrudnienia, gdy zależy od niego uzyskanie prawa do urlopu wypoczynkowego czy też innego świadczenia, które ma przysługiwać wraz z upływem roku pracy czy też czasu krótszego niż rok.

Dodatkowo, przepisu nie stosuje się wtedy, gdy w myśl innych przepisów lub postanowień do stażu pracy zalicza się jedynie okresy zatrudnienia w konkretnym zakładzie, danej branży lub też są to okresy pracy na wskazanych stanowiskach lub pracy, która prowadzona jest w warunkach szczególnych.

Gospodarstwo nie musi być przejmowane

Przepisy nie wskazują na fakt, że w celu doliczenia okresu pracy na roli, konieczne jest przejęcie gospodarstwa rolnego. Nie ma zatem obowiązku przejmowania gospodarstwa i jego prowadzenia samodzielnie albo też z małżonkiem.

Ważny stały charakter pracy na roli

W myśl omawianych przepisów, aby praca na roli mogła być zaliczona do stażu pracy, musi być to tak zwana praca stała. Co to dokładnie oznacza?

Stała praca na roli jest przeciwstawiona pracy prowadzonej sezonowo albo też dorywczo. Wymiar stałej pracy na roli według Zakładu Ubezpieczeń Społecznych to co najmniej 4 godziny dziennie, czyli odpowiada to połowie pełnego wymiaru czasu przy pracy na umowie o pracę.

Wobec tego staż ten może być zaliczony także w przypadku osoby po 16. roku życia, która nadal uczęszczała do szkoły, natomiast po zakończeniu zajęć pracowała w gospodarstwie rolnym należącym do rolników. Staż ten nie będzie jednak wliczony do ogólnego stażu pracy wtedy, gdy osoba ta zamieszkiwałaby wówczas w internacie, a na roli rodziców pracowała tylko w ciągu sobót i niedziel.

Potwierdzenie pracy na roli

Żeby staż pracy na roli został zaliczony do stażu pracy przy ubieganiu się o świadczenia emerytalne, należy odpowiednio go potwierdzić. Jak można to zrobić?

W celu potwierdzenia pracy w gospodarstwie rolnym konieczne jest dostarczenie do zakładu ubezpieczeniowego specjalnego zaświadczenia, które wydawane jest przez właściwy urząd gminy.

Może jednak zdarzyć się, że urząd nie posiada żadnej dokumentacji będącej potwierdzeniem, że osoba ubiegająca się o emeryturę wykonywała pracę rolną. Urząd ma wtedy obowiązek powiadomić o tym wnioskującego o zaświadczenie. Brak zaświadczenia nie powoduje jednak, że stażu pracy nie będzie można zaliczyć. W tym przypadku konieczne jest potwierdzenie takiego stanu przez co najmniej dwóch świadków, którzy zamieszkiwali w miejscu, gdzie znajdowało się albo nadal znajduje się gospodarstwo rolne.

Zatem zaliczenie pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do stażu pracy może pomóc rolnikowi w szybszym uzyskaniu świadczenia emerytalnego, a także w podwyższeniu jego wysokości.

W razie wątpliwości dotyczących przepisów o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w tej dziedzinie.