Żeby rolnik zajmujący się uprawą zbóż mógł uzyskać z nich bardzo dobrej jakości ziarna o wysoki plonie, powinien on zadbać o to, aby zastosować odpowiednie nawozy w całym okresie wegetacji.

Kluczowe jest uzyskanie właściwej zasobności gleby i jej odczynu.

Aktualnie rolnicy posiadają do dyspozycji szeroką paletę nawozów, które mogą być wykorzystywane do poprawy jakości oraz ilości plonów zbóż. Kluczowe jest takie dobranie tych preparatów, aby można było uzyskać jak najlepsze rezultaty. Na co należy zwrócić wtedy szczególną uwagę?

Właściwy odczyn gleby to podstawa

Nieodpowiedni odczyn gleby pod zasiew zbóż może znacznie przyczynić się do pogorszenia plonów. W związku z tym wszyscy eksperci zgodnie potwierdzają, że regulacja odczynu gleby ma w tym przypadku bardzo duże znaczenie.

Podstawowym procesem prowadzonym po to, aby nadać glebie odpowiedni odczyn, jest jej wapnowanie. Wapnowanie ma na celu odkwaszenie gleby. Rośliny mogą wtedy łatwiej pobierać z niej potrzebne im składniki odżywcze. O czym powinien pamiętać wówczas rolnik?

Najczęściej do wapnowania używa się wapna tlenkowego (CaO). Takie wapno powinno być jednak stosowane jedynie na glebach ciężkich. Znacznie lepszym wyborem będzie zastosowanie wapna w postaci mielonych dolomitów czy kredy jeziornej – to naturalna postać wapnia. W przypadku związków chemicznych, można zastosować węglany wapnia.

Wapnowanie powinno być prowadzone po zakończeniu zbiorów roślin przedplonowych. Następnie, należy odczekać, a potem przeprowadzić orkę, która będzie mogła wymieszać wapno z glebą.

Nie zaleca się przeprowadzać wapnowania tuż przed zasiewami. Gdy jednak jest to koniczne, należy zastosować wtedy tylko naturalne wapno lub też niewielkie dawki wapna chemicznego. Konieczne jest także odpowiednie wymieszanie wapna z glebą, ponieważ w przeciwnym przypadku może ono zaszkodzić zasianym nasionom.

Wapnowanie to nie wszystko – co jeszcze wpływa na jakość gleby?

Odkwaszanie gleby przez przeprowadzenie zabiegu wapnowania to jednak jeszcze nie wszystko, o czym należy pamiętać. Aby plony zbóż były wysokie, rolnik powinien także stosować dodatkowe nawozy zawierające ważne mikroelementy, w tym fosfor, potas, magnez oraz azot.

Kluczowe dla plonów jest zastosowanie nawozów z takimi składnikami mineralnymi, których w danej glebie brakuje. Nie należy także stosować zbyt dużej ilości nawozów – należy dostarczyć ich tyle, ile potrzebują rośliny. Zarówno za mało, jak również za dużo składników odżywczych może spowodować zmniejszenie plonów, a także pogorszenie jakości gleby.

Przy bilansowaniu składników należy pamiętać o tym, aby uwzględnić pozostałości po przedplonach, konkretne wymagania pokarmowe roślin, mineralizację gleby, nawozy naturalne.

Kiedy i jak nawozić zboża?

Terminy i sposoby nawożenia zboża są zależne od planu nawożenia, który powinien być przygotowany dla danego gruntu oraz dla zbóż, które mają być na nim zasiane.

Nawożenie azotem

Nawożenie azotem dostosowuje się do konkretnego typu zboża. Przykładowo, gdy uprawiana jest pszenica na potrzeby piekarnicze, należy zastosować dość wysokie dawki na poziomie 100-170 kg N/ha. Azot jest jednak podatny na wymywanie oraz ulatnianie, dlatego też nawozy azotowe należy stosować w niewielkich dawkach i dostosowanych terminach.

Inaczej nawozi się także zboża ozime, a inaczej jare. Przykładowo, w przypadku zbóż ozimych pierwsze dawki azotu stosuje się w momencie rozpoczęcia wegetacji. Druga dawka jest dostarczana wtedy, gdy dochodzi do fazy strzelania w źdźbło. Trzecią dawkę podaje się przed koszeniem.

Nawożenie fosforem

Zboża wymagają także nawożenia fosforem. Stymuluje on intensywny wzrost korzeni, a także pomaga w produkcji wartościowych białek, zmniejszając zawartość azotanów w roślinie. Ponadto, zabezpiecza on rośliny przed niektórymi schorzeniami.

Dobór nawozów fosforowych powinien być zależny od odczynu gleby, jej struktury, temperatury, a także wilgotności. Należy wówczas dobrać właściwe dawki na podstawie przeprowadzonej analizy gleby. Mogą one wahać się od około 10 do nawet 90 kg/ha.

Nawożenie potasem

Duże znaczenie dla zbóż ma także nawożenie ich potasem, którego w polskich glebach często brakuje. Potas wymagany jest przez zboża w całym okresie wegetacji, ale największe jego zapotrzebowanie dotyczy wczesnych faz rozwoju rośliny.

Także w tym przypadku kluczowy jest dobór właściwej dawki. Zastosowanie za dużej ilości nawozów potasowych może spowodować zablokowanie innych składników, w tym wapnia i magnezu, co może przekładać się na pogorszenie plonów oraz obniżenie jakości gleby.

Nawożenie magnezem

Wiele ziem w Polsce ma także niskie zaopatrzenie w magnez. Dotyczy to w szczególności gleb lżejszych. Magnez ma bardzo duże znaczenie dla prawidłowego wzrostu zbóż, ponieważ przyczynia się do produkcji chlorofilu.

Zboża potrzebują nawet około 6-30 kg magnezu rocznie. Aby zaopatrzyć glebę w ten składki, najczęściej stosuje się wieloskładnikowe nawozy z magnezem, oborniki lub też siarczan magnezu.

Podsumowując, właściwe nawożenie zbóż ma kluczowe znaczenie dla wysokości plonów!