Dzień Świszcza, znany u nas w kraju pod nazwą Dnia Świstaka to święto obchodzone 2 lutego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego bohaterem jest świszcz (Marmota monax). To zabawne zwierzę jest znane jako „specjalista” od przepowiadania pogody.
Przepowiednia
Najpopularniejszym, a ponadto pierwszym oficjalnym meteorologicznym świstakiem jest Phil, który mieszka w amerykańskim mieście Punxsutawney (Pensylwania). Prawdziwa sława przyszła do niego w 1993 roku – po premierze filmu Dzień świstaka.
Gwiazda ma również znanych konkurentów – Chucka z Nowego Jorku, Vili z kanadyjskiej prowincji Ontario, a także dwóch ukraińskich „prognostów” – Timka z Charkowa i Misza ze Lwowa. Ciekawscy obserwatorzy próbują obudzić każdego z nich 2 lutego.
Przepowiednia polega na tym, że jeżeli świszcz tego dnia ujrzy swój cień, czeka nas jeszcze sześć tygodni zimy, jeśli zachmurzenie sprawi, iż zwierzę cienia nie zobaczy, jest to znak, że wiosna już blisko. Przepowiednia jak dotąd sprawdziła się w ok. 50% przypadków;)
Turysta pyta Bacę:
– Baco, jak przepowiadacie pogodę?
– Ano po świstaku.
– Jak to po świstaku?
– Jeśli świstak podrapie się jeden raz, to znaczy że będzie ładna pogoda, jak dwa, to znaczy że będzie śnieg, a jak trzy, to znaczy że będzie burza.
– A jak podrapie się więcej razy?
– To znaczy że ma pchły.
Charakterystyka
Okazuje się, że świstak, zwany też bobakiem, to największy członek rodziny wiewiórek. W sumie na planecie żyje 15 gatunków świstaków. Jego pożywienie stanowią zarówno rośliny jak i owady. Żyją w norach na równinach, w górach i prawie zawsze żyją w koloniach.
Zwierzęta te mają krótkie, ale mocne nogi, przystosowane do kopania dołów, w których spędzają większość życia, ale nie dajcie się zmylić bo w razie niebezpieczeństwa potrafią nawet wspiąć się na drzewo.
Świstaki w Tatrach spotkać czy wypatrzeć nie jest łatwo. Częściej udaje się usłyszeć ich gwizdy. Świstak występujący w naszych górach jest wyjątkowym spryciarzem. Jego największym wrogiem jest orzeł. Ich doskonały słuch jest dla nich zabezpieczeniem przed spotkaniami, na które same świstaki niekoniecznie mają ochotę.
Świstak większość swojego życia spędza na zabawie i bieganiu po świstaczych górskich szlakach. Latem ulubioną rozrywką świstaka jest wygrzewanie się na kamieniach, a w razie upału pozostają w ich cieniu. Kiedy jesienią w górach robi się zimno, wchodzi on do swojej norki i zapada w głęboki sen. Zimą zwierzęta te przechodzą w długą hibernację, dzięki czemu pojawiło się wyrażenie „śpi jak świstak”. Czasami budzą się aby zjeść i w tym czasie zachowują się leniwie i nieporadnie.
Ciekawe fakty
Świstak dorasta zwykle do 40-65 cm długości łącznie z ogonem i waży od 2 do 4 kg. Ale na obszarach naturalnych, gdzie jest mniej drapieżników i więcej pożywienia, mogą dorastać do 80 cm i ważyć do 14 kg.
Świstaki wyglądają na grube i niezdarne, ale w rzeczywistości są dość aktywnymi zwierzętami, doskonałymi pływakami, a nawet wspinają się na drzewa.
W razie niebezpieczeństwa świstaki emitują gwizd o wysokiej częstotliwości, aby ostrzec całą swoją kolonię. Dlatego w Ameryce czasami nazywa się je gwiżdżącymi świniami.
Świstaki są głównie roślinożercami, ale czasami jedzą larwy, koniki polne, owady, ślimaki i inne małe zwierzęta, co oznacza, że można je zaliczyć do zwierząt wszystkożernych.
Jeden świstak może poruszać się i obrobić 320 kg gleby podczas kopania swojej nory.
A całkowita długość nor świstaka może dochodzić do 15 m, łącznie ze wszystkimi przejściami i gałęziami.
Świstaki to jedne z nielicznych gatunków zwierząt, które naprawdę hibernują. Prawdziwy stan diapauza oznacza fizjologiczne spowolnienie metabolizmu i spadek temperatury ciała poniżej 20 stopni Celsjusza. Na przykład hibernujące niedźwiedzie obniżają temperaturę ciała tylko o 7 stopni Celsjusza z 37 do 30.
