Kozy bardzo często kojarzone są jako zwierzęta uparte i przy tym niezbyt mądre. Chociaż upartości nie można im odmówić, to jednak zdecydowanie nie można nazywać ich głupimi.

Dzisiaj kozy coraz częściej są hodowane również w Polsce. Wybierają je także gospodarstwa ekologiczne!

Kozy to zwierzęta wszechstronne. Hodowane są między innymi dla ich mleka, ale również dla mięsa oraz dla skór. Zostały udomowione ponad 8-10 tysięcy lat temu na terenach Azji. Dzisiaj ten właśnie gatunek obejmuje przeszło 300 różnych ras posiadających odmienne cechy.

Pod względem użytkowym kozy podzielić można na różne kategorie, w tym między innymi na kozy mleczne, mięsne, wełniste, puchowe czy wszechstronnie użytkowe, które dają mleko oraz nadają się na mięso.

Kozy popularne także w Polsce

Na początku lat dziewięćdziesiątych kozy były w Polsce bardzo popularnymi zwierzętami. Ich powodzenie było tak duże, że pojawiały się problemy z ich nabyciem. To właśnie wtedy zaczęły powstawać pierwsze profesjonalne gospodarstwa zajmujące się hodowlą kóz.

Dzisiaj także kozy są często spotykanymi zwierzętami hodowlanymi. Coraz częściej własne stada posiadają także gospodarstwa ekologiczne, w których nacisk kładzie się na naturalne, bezpieczne dla środowiska metody.

Krzyżowanie kóz – jeszcze lepsze wartości użytkowe

Dla uzyskania jeszcze lepszych wartości użytkowych, kozy są krzyżowane. Taka procedura powoduje, że kozy mogą dawać więcej mleka, mięsa czy też wełny w zależności od zapotrzebowania.

Jednym z przykładów takiej udanej krzyżówki są kozy, które żyją w gospodarstwie pana Piotra Skoniecznego z Ignackowa w gminie Lipno. Skrzyżował on kozę polską brązową wraz z kozłem alpejskim.

W taki sposób powstała rasa o nazwie barwna uszlachetniona. Bardzo dobre cechy genetyczne tej rasy powodują, że daje ona dużo mleka o wysokiej jakości – z podwyższoną zawartością tłuszczu oraz białka. Kozy pana Piotra Skoniecznego były również wielokrotnie nagradzane podczas licznych wystaw.

Niestety, tworzenie nowych krzyżówek ma także swoje minusy. Mieszanki genetyczne tego typu narażone są również na częstsze zapadanie na liczne schorzenia. Kozy mogą zarazić się nimi między innymi podczas wystaw, na których spotykają się ze sobą liczne zwierzęta.

Nowoczesne metody walki z chorobami kóz

Kozy narażone są na wiele chorób, które mogą doprowadzić nawet do konieczności likwidacji stada. Na szczęście, są jednak skuteczne metody leczenia.

Jednym z zagrożeń dla kóz jest zakażenie bakterią gronkowca złocistego. To bakteria chorobotwórcza atakująca wymiona. W efekcie zakażenia mleko kóz nie nadaje się do przetwarzania.

Z gronkowcem złocistym można walczyć na wiele sposobów, w tym między innymi z użyciem antybiotyków, zmiany żywienia, specjalnych autoszczepionek. Jedną z nowszych metod jest zastosowanie probiotechnologii, czyli specjalnych probiotyków w postaci efektywnych mikroorganizmów określanych w skrócie jako EM, na przykład ProBio Emy. Mikroorganizmy te podaje się kozom, a także stosuje się na ich otoczenie. W rezultacie możliwe jest wyeliminowanie zakażenia.

Kozy spotykane także w gospodarstwach ekologicznych

Gospodarstwa ekologiczne cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Chcemy żyć zdrowiej, dlatego wybieramy też ekologiczne, certyfikowane produkty. Mogą być to także produkty od kóz, w tym mleko, sery kozie, twarogi, a nawet jogurty.

Ekologiczna hodowla kóz różni się od hodowli przemysłowej. Nie stosuje się wtedy nawozów sztucznych i środków ochrony roślin na miejsca, na których wypasane są kozy. Również nie używa się niedozwolonych dodatków paszowych. Najczęściej karmienie polega na podawaniu słomy poprzerastanej naturalnymi chwastami, a także sianokiszonki z wyki, żyta, traw, lucerny, pasz zbożowych.

Gospodarstwa ekologiczne produkują również własny nawóz, dzięki czemu mogą one zmniejszyć koszty związane ze swoją działalnością. Robią to także bez negatywnego wpływu na środowisko naturalne!

Ekologiczne mleko i nabiał kozi

Mleko kozie oraz nabiał produkowany na jego bazie coraz częściej wybierane są przez konsumentów. Kozie mleko zawiera wiele wartościowych substancji, w tym probiotyków, składników mineralnych, witamin oraz drogocennych kwasów tłuszczowych.

Produkty kozie zawierają niewielką ilość laktozy, dzięki czemu kupowane jest przez osoby, które źle reagują na mleko krowie. Mogą być też stosowane u dzieci ze skazą białkową.

Chociaż mleko kozie oraz wyroby z tego mleka posiadają charakterystyczny, dla niektórych ostry zapach oraz smak, to jednak cieszą się one dzisiaj dużym zainteresowaniem. Ponadto, dzięki tworzeniu nowych krzyżówek kóz, mleko i nabiał kozi mogą smakować jeszcze lepiej.

Warto przy tym zaznaczyć, że chociaż kiedyś z kóz produkowano także mięso, aktualnie rynek ten w Polsce nie istnieje.

Podsumowując, kozy to wdzięczne zwierzęta hodowlane, które mogą dawać wysokiej jakości mleko, na bazie którego wytwarza się wyśmienity nabiał. Dzięki ekologicznym metodom hodowli możliwe jest również uzyskanie tak dobrych produktów spożywczych, które sprzedają się dzisiaj coraz lepiej!