21 marca nastąpiła kalendarzowa wiosna. Słońce coraz śmielej zagląda do naszych okien. I choć na znaczący wzrost temperatury będziemy musieli jeszcze trochę poczekać, nie ma wątpliwości, że przyroda powoli budzi się do życia. To również czas, kiedy wielu rolników rozpoczyna pierwsze prace polowe.

Analiza sytuacji po zimie

Pracę na roli w dużej mierze determinują określone warunki pogodowe towarzyszące każdej porze roku. Zimą spore zagrożenie stanowią długotrwały mróz i wilgoć, które mogą przyczynić się do późniejszych strat w plonach.

Dlatego do najważniejszych zadań rolnika na początku wiosny należy pozimowy rekonesans roślin ozimych pod kątem ich dalszej opłacalności. Jeśli niezbyt sroga zima je oszczędziła i nie zaobserwowano dużych zniszczeń, wystarczy przeprowadzenie kilku podstawowych zabiegów agrotechnicznych, umożliwiających ich dalszy wzrost. Jeśli jednak straty okażą się duże, możliwe że trzeba będzie zrezygnować z ich dalszej uprawy.

Wiosenne zakupy

Początek wiosny to również wzmożony ruch w sklepach i hurtowniach rolniczych. Rolnicy zaopatrują się w środki, które w najbliższych tygodniach będą im niezbędne do pracy w polu: nawozy dolistne, środki ochrony roślin czy materiał siewny zbóż jarych.

Przygotowanie ziemi

Do najpopularniejszych prac agrotechnicznych wykonywanych przed rozpoczęciem zasiewu należą włókowanie, bronowanie i wałowanie.

Włókowanie to wyrównywanie terenów związane z rozrostem chwastów oraz wzmożoną działalnością przede wszystkim kretów. Jest to bardzo ważne, ponieważ niezbyt dobrze zrównana ziemia może później przyczynić się do szybkiego uszkodzenia sprzętu. Zabieg ten wykonuje się na początku wiosny ze względu na to, by dać roślinom czas na regenerację.

Bronowanie to zabieg mający na celu m.in. spulchnienie roli, pozbycie się chwastów, rozkruszenie brył i wyrównanie ziemi. To również zabieg, który zapobiega nadmiernemu parowaniu ziemi, dzięki czemu gleba magazynuje większą ilość wody. Wiosną najczęściej wykonuje się bronowanie na czarno – czyli bronowanie zasiewów na krzyż w celu zniszczenia skorupy glebowej. Przy procesie bronowania istotną rolę odgrywa wilgotność, ziemia nie może być zbyt mokra, ani zbyt sucha.

Wałowanie jest kluczowe dla gleb, które obfitują w substancję organiczną. Zatrzymują one wodę, co w konsekwencji powoduje wysadzanie darni, a to z kolei skutkuje tym, że korzenie roślin często tracą kontakt z glebą. Wałowanie wyrównuje uszkodzoną powierzchnię darni i likwiduje szczeliny w glebie. Lekkie ugniatanie stosuje się też do wyrównywania roli przed siewem lub po siewie drobnych nasion.

Wiosenne opryski – o czym należy pamiętać?

Wiosna to również czas przeprowadzania pierwszych wiosennych oprysków. Jest to skuteczny zabieg ochrony roślin przed różnymi negatywnymi czynnikami. 

O czym należy pamiętać, zanim sięgnie się po preparat chemiczny? Przede wszystkim musi on być umieszczony w rejestrze środków ochrony roślin Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz nie może być po upływie daty ważności. Istotne jest również, by oprysków dokonywała osoba, która ma do tego odpowiednie kwalifikacje. To samo tyczy się opryskiwaczy – muszą mieć aktualne badania techniczne.

Trzeba też zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo samego zabiegu. Dlatego powinno się bezwzględnie stosować do wszystkich zaleceń zawartych na etykiecie preparatu. Znajdują się tam szczegółowe wskazówki dotyczące dawki, przeznaczenia środka, okresu kadencji i możliwości stosowania roślin następczych.

Ważna jest również precyzja wykonania oprysków, ponieważ nie mogą one stanowić zagrożenia dla zwierząt i ludzi, nie mogą też wydostać się poza obszar opryskiwanego pola.

W przypadku dużych gospodarstw warto prowadzić ewidencjonowanie dokonanych oprysków. Szczegółowe zapisywanie tego, jakie środki zostały użyte, na jakim obszarze, w jakiej dawce i w jakim terminie pozwoli na skuteczne planowanie ochrony roślin i uzyskanie większej kontroli nad jakością uprawy.

Najpierw owies, potem jęczmień i pszenica

Wysiew zbóż jarych powinien odbywać się ściśle określonym terminie, ponieważ okres ich wegetacji jest o wiele krótszy niż zbóż ozimych. Wszelkie opóźnienia skracają nie tylko okres wegetacji, ale również okres strzelania w źdźbło, co może spowodować większą podatność roślin na choroby.

Zalecane terminy wysiewu owsa, jęczmienia i pszenicy wahają się między 15 marca a 10 kwietnia w zależności od regionu Polski. Owies i pszenicę najwcześniej rozpoczyna się siać na terenach południowo-zachodnich i zachodnich, natomiast jęczmień – w Polsce centralnej oraz Małopolsce.

Ponadto specjaliści przypominają, by zasiewy rozpocząć dopiero wtedy, kiedy gleba uzyska odpowiednią temperaturę, czyli ok. 5-6 stopni Celsjusza. Na lekkie przymrozki odporne są owies, pszenica i łubin, natomiast gorzej znosi je jęczmień.

Wiosna oznacza też więcej wypadków

Wzmożony ruch na polu na początku wiosny niesie za sobą niestety większe ryzyko różnego rodzaju wypadków przy pracy.

Pośpiech, który często towarzyszy wiosennym zabiegom agrotechnicznym oraz nałożenie się prac wymagających wzmożonej koncentracji i większych nakładów sił fizycznych powodują często rażące zaniedbania na tle bezpieczeństwa, a w konsekwencji więcej wypadków z udziałem maszyn i urządzeń rolniczych. 

Dlatego podczas ich napraw i eksploatacji, należy zachować szczególną ostrożność i bezwzględnie przestrzegać wszystkich zasad bezpieczeństwa, aby początek sezonu wiosennego nie przysporzył nikomu niepotrzebnych zmartwień.