Gdy rolnik prowadzi sprzedaż własnych płodów rolnych lub też oferuje usługi dotyczące rolnictwa, wówczas może on rozliczać podatek VAT.

O czym należy wówczas pamiętać?

Rozliczanie się z podatku VAT w rolnictwie nie jest obowiązkowe. Nie jest to konieczne wtedy, gdy rolnik prowadzi tylko swoje gospodarstwo rolne i nie posiada żadnych przychodów z innego typu działalności. W określonych przypadkach przejście na czynny VAT jest jednak korzystne. Jaka metoda rozliczeń będzie najbardziej opłacalna?

Rozliczenia podatkowe rolników

Przepisy prawa traktują działalność rolniczą w sposób inny niż pozostałe typy działalności.

W związku z tym rolnik może rozliczać się na dwa sposoby, a mianowicie:

• jako rolnik ryczałtowy
• jako rolnik rozliczający się na zasadach ogólnych (bez ryczałtu)

Każda z tych opcji ma swoje zalety i wady. Ogólnie rzecz biorąc, rolnik ryczałtowy ma znacznie mniej obowiązków od rolnika rozliczającego się bez ryczałtu. Z drugiej jednak strony rolnik rozliczający podatek VAT na zasadach ogólnych może uzyskać dodatkowe korzyści podatkowe.

Warto zatem pamiętać o tym, żeby dokładnie zapoznać się z nimi przed zdecydowaniem się na konkretną metodę rozliczenia. W niektórych przypadkach bardziej opłacalne będzie korzystanie z rozliczenia ryczałtowego, natomiast w innym więcej korzyści będzie mogło przynieść zarejestrowanie jako czynny podatnik VAT.

Rozliczanie VAT ryczałtowo przez rolnika

Rolnikiem ryczałtowym nazywa się takiego rolnika, który dokonuje dostawy produktów rolnych z jego własnej działalności lub też świadczy on usługi rolnicze, korzystając przy tym ze zwolnienia od podatku VAT.

Wobec tego rolnik ryczałtowy nie musi być czynnym podatnikiem VAT i nie musi spełniać obowiązków podatkowych w urzędzie skarbowym. Nie musi on również potwierdzać swoich transakcji fakturami, wobec tego nie jest on zobligowany do prowadzenia ewidencji. To zatem najprostsza forma prowadzenia gospodarstwa.

Rolnik ryczałtowy nie jest zobowiązany do:

• wystawiania faktur VAT
• prowadzenia ewidencji dostaw i zakupów towarów i usług
• przygotowywania deklaracji podatkowych i składania ich w urzędzie skarbowym

Rolnicy ryczałtowi otrzymują fakturę VAT-RR od nabywcy. To niespotykana w innych branżach konstrukcja, ponieważ faktura VAT wystawiana jest wówczas właśnie przez sprzedającego, a nie przez kupującego. Rolnik ma obowiązek przechowywania faktur VAT-RR przez okres minimum 5 lat, licząc od końca roku, w którym dokument został wystawiony.

Na podstawie faktury VAT-RR rolnik może uzyskać zwrot podatku przy nabywaniu produktów objętych podatkiem VAT.

Stawka podatku zryczałtowanego, który opłacany jest przy tej formie rozliczeń, to 7 proc. kwoty należnej przy dostawie produktów rolnych, które obniżone są o wysokość zryczałtowanego zwrotu podatku.

Rozliczanie VAT na zasadach ogólnych przez rolnika

Rolnik ryczałtowy może przejść na zasady ogólne rozliczenia. Może on zrobić to w dowolnym momencie – także wtedy, gdy rok podatkowy jeszcze się nie zakończył i nadal trwa. Konsekwencją przejścia na zasady ogólne jest rejestracja jako czynny podatnik VAT.

Aby to zrobić, rolnik musi złożyć właściwy dokument w urzędzie skarbowym – to formularz VAT-R. Należy dostarczyć go do urzędu przed początkiem tego miesiąca, od którego pragnie on zacząć rozliczać podatek VAT jako czynny podatnik VAT.

Wraz z przejściem na zasady ogólne rolnik nie może już korzystać z faktur VAT-RR, które są używane przy rozliczeniach ryczałtowych.

To powoduje, że ma on również dodatkowe obowiązki, do których zaliczają się w szczególności:

• opodatkowanie sprzedaży podatkiem VAT
• określenie symboli PKWiU towarów na fakturze
• wystawianie faktur VAT będących dowodami sprzedaży
• prowadzenie ewidencji zakupów i sprzedaży
• rozliczanie podatku VAT i przygotowywanie deklaracji podatkowych
• umieszczanie swojego numeru NIP na wystawionych fakturach i w ofertach
• przechowywanie oryginałów faktur przez wskazany okres – 5 lat, licząc od zakończenia roku, w którym faktura była wystawiona

Przejście na status czynnego podatnika VAT niesie jednak nie tylko dodatkowe obowiązki, ale również ma ono swoje zalety. Najważniejszą z nich jest możliwość odliczania podatku.

Może przynieść do duże korzyści finansowe w tych gospodarstwach rolnych, które zakupują dużo towarów, na przykład maszyny, nawozy, środki ochrony roślin i inne niezbędne towary potrzebne w gospodarstwie.

Zmiana metody rozliczenia możliwa dopiero po 3 latach

Należy pamiętać o tym, że wtedy, gdy rolnik zrezygnował ze zwolnienia przy rozliczeniu ryczałtowym i przeszedł na zasady ogólne, będzie mógł znów powrócić do statusu rolnika ryczałtowego dopiero po zakończeniu okresu 3 lat, licząc od terminu rezygnacji.

By znów zmienić status, należy dokonać aktualizacji we właściwym urzędzie skarbowym. W tym celu trzeba znów wypisać formularz VAT-R, wskazując w nim na zmianę statusu. Wówczas rolnik znów otrzymuje status podatnika zwolnionego z VAT.

Decyzja dotycząca wyboru formy rozliczania podatku przy prowadzeniu działalności rolniczej wymaga zatem dokładnego przeanalizowania aktualnej sytuacji finansowej gospodarstwa rolnego.